Waarom Amerikanen wapens willen

Amerikanen en hun wapens, wat moeten ze er toch mee? Het is een veel gestelde, maar opvallend weinig onderzochte vraag. Het onderzoek van Wolfgang Stroebe, Pontus Leander en Arie Kruglanski werpt nieuw licht op de kwestie. Want angst om slachtoffer te worden van een misdrijf, blijkt niet de enige reden.
Door Tim Bakker

Er wordt maar weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar wapenbezit. Vanwege de politieke gevoeligheid van het thema wagen veel onderzoekers zich er niet aan, ook al zouden ze er financiering voor kunnen vinden. ‘Ons onderzoek werd ook wel gedeeld op enkele pro gun-websites. Met de kritiek dat we dit vanuit Nederland onderzoeken en tegen wapens zouden zijn’, zegt onderzoeker Pontus Leander.

Samen met Wolfgang Stroebe (net als Leander verbonden aan de faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen) en Arie Kruglanski (University of Maryland) onderzocht hij de redenen voor wapenbezit onder Amerikaanse mannen. Leander groeide op in de zuidelijke Amerikaanse staat Tennessee, waar wapenbezit heel normaal gevonden wordt. ‘Maar ons onderzoek is absoluut niet politiek gemotiveerd, we wilden alleen vanuit psychologisch oogpunt onderzoeken wat mensen drijft een wapen te kopen.’

Bescherming

Dat is geen gekke vraag. Ongeveer een derde van de Amerikanen bezit tenminste één vuurwapen. Als je hen vraagt waarom, noemt 60 procent bescherming als belangrijkste reden. Maar waar beschermen ze zich eigenlijk tegen, vroeg de onderzoekers zich af? Het is immers al meermaals aangetoond dat mensen die thuis een wapen hebben, een grotere kans hebben door een vuurwapen om het leven te komen.

Eerder werd de angst voor concrete misdrijven, zoals overvallen of terrorisme, gezien als de drijfveer om een wapen aan te schaffen. Hoewel dit inderdaad een rol speelt, is deze benadering volgens Leander, Stroebe en Kruglanski echter te beperkt.

Ze concluderen dat niet de aanwezigheid van concrete dreiging, maar vooral het wereldbeeld van mensen van belang is in hun keuze een wapen aan te schaffen. Mensen die het idee hebben dat de wereld gevaarlijk en onvoorspelbaar is, zijn eerder geneigd een vuurwapen te kopen, ook zonder dat zij zich concreet bedreigd voelen.

Misdrijf

Die constatering heeft grote gevolgen voor de benadering van vuurwapenbezit, legt Leander uit. Mensen ervaren concrete dreiging vaak naar aanleiding van een situatie waarin zij of een bekende slachtoffer zijn geworden van een misdrijf. ‘Maar voor veel mensen komt de neiging om een wapen te kopen juist voort uit de manier waarop zij de wereld zien; een geloofssysteem dat ook samenhangt met politieke voorkeur. Je kunt hen dus wel statistieken laten zien van teruglopende criminaliteit, maar daarmee breng je ze niet op andere gedachten.’

Behalve wapenwetgeving, die in Nederland en veel landen om ons heen veel strenger is, speelt cultuur uiteraard ook een rol. Leander vermoedt dat als wapens hier bij de Albert Heijn verkocht mochten worden, het wel ‘een paar generaties zal duren voordat wapenbezit hier normaal is’.

Onveilig

De conclusie van dit onderzoek heeft echter bredere implicaties dan alleen wapenbezit, stelt hij. ‘Het laat zien dat mensen die zich onveilig voelen, zelfs als daar geen concrete aanleiding voor is, daar wat aan proberen te doen. Misschien doen ze dat hier in Nederland niet met wapens, maar hoe dan wel? Het is belangrijk om te onderzoeken hoe angst de samenleving beïnvloedt.’

Leander hoopt dat de resultaten de weg vrijmaken voor verder onderzoek. ‘Er is namelijk nog heel weinig bekend van wat mensen drijft. Niet alleen om wapens te kopen, maar ook om ze te gebruiken. Mensen proberen vat te krijgen op de gebeurtenissen en leggen op basis van hun wereldbeeld allerlei connecties, terwijl we eigenlijk niets zeker weten.’

 

Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties