Van stotteraar tot babbelaar

Therapieën en bezoekjes aan logopedisten, jaar na jaar, hielpen niet. ‘Zo kan het niet langer’, vonden de stotterende broers Hille (27) en RUG-student Sjoerd Stellingwerf (23). Ze bedachten hun eigen methode en zijn anno 2016 nagenoeg stottervrij. Nu bewijzen ze als Broca Brothers lotgenoten een dienst.
Door Koen Marée

Het publiek juicht luidkeels als When We Are Wild in januari 2014 voorafgaand aan de uitzending van De Wereld Draait Door alvast een nummer speelt. Maar Hille Stellingwerf (27), frontman van de vorig jaar gestopte band, heeft vooral zenuwen. Zingend heeft hij geen last van zijn stotterproblemen; het is het interview met Matthijs van Nieuwkerk waar hij tegenop ziet.

Dat gaat best goed, al maakt hij op sommige kijkers een verwarde indruk. ‘Hij heeft vast drugs op’, wordt getwitterd. Als hij dan eindelijk De Minuut mag spelen, is er van een stotteraar niets meer te merken. ‘Zingend gebruik je je spraakmechanisme op een andere manier’, zegt hij, ‘Het is meer ritmisch en melodisch, daarnaast levert het kennen van de teksten je zekerheid op. Bovendien sta je op een podium, dat boost je ego’, zegt Hille.

In de genen

Al sinds hun jonge jaren kampen Hille en Sjoerd met stotterproblemen. Het zit in de genen: hun vader is stotteraar en ook hun opa van moeders kant stottert. Vijf procent van de kinderen heeft problemen met spraakontwikkeling, bij één procent leidt het tot stotteren. ‘Dat is afhankelijk van omgevingsfactoren, bijvoorbeeld doordat mensen begripvol reageren, of juist gaan pesten’, vertelt Sjoerd, masterstudent Sociale Psychologie aan de RUG.

‘Je bent altijd in je hoofd bezig met stotteren’, zegt broer Hille. ‘Je denkt: Als ik vloeiend kan spreken, ben ik een leuke jongen. In mijn jeugd heb ik bij een logopedist gelopen, maar dat werkte niet. Stottertherapie hielp me daarentegen in eerste instantie vet veel. Toch was ik na twee maanden weer terug bij af. Veel vrienden die ik daar ontmoet heb, hadden dezelfde ervaring.’

Hille liet het er niet bij zitten. ‘Ik ben begonnen drie dagen lang mensen op straat aan te spreken met hele simpele vragen. Ik filmde alles met een videocamera om m’n nek. Na enkele gesprekjes ging ik naar huis, analyseerde wat er door me heen was gegaan en probeerde ik dat de volgende ronde beter aan te pakken.’ Sjoerd kopieerde het voorbeeld: ‘Het gaat vooral om de sociale angst die er door het stotteren in is geslopen. Het begint bij het creëren van zelfbewustzijn: Waarom stotter ik?’

Negatieve spiraal

De benadering van het stotteren als sociaal-, en niet als spraakprobleem; dat had Hille nooit meegekregen tijdens zijn therapie. ‘Het werd wel genoemd, maar niet echt op ingegaan. Het ging vooral om fysieke aspecten van spraak: articulatie, houding, ademhaling.’

Sjoerd, de student Sociale Psychologie,  legde de link met de cognitieve gedragstherapie. ‘Stotteraars belanden onbewust in een negatieve spiraal. Een negatief zelfbeeld zorgt weer voor negatieve verwachtingen, waardoor er meer druk op komt te staan. Dan ga je weer stotteren, wat weer op een negatieve manier je zelfbeeld bevestigt.’

Het veranderen van het negatieve zelfbeeld is dus het belangrijkste, stellen de broers. De meeste therapieën focussen echter vooral op spraaktechniek. ‘Het is tijd dat stottertherapieën hun eigen aanpak gaan evalueren, daarin is vaak al decennia lang niets meer veranderd. We komen de boel een beetje opschudden.’

Ervaringsdeskundige

Met ‘we’ doelen ze op de Broca Brothers. Nu de twee inmiddels flink wat praatjes hebben, helpen ze sinds een jaar andere stotteraars. Met filmpjes, workshops en een onlinecursus. ‘Onze kracht is dat wij ervaringsdeskundigen zijn en zelf het hele proces hebben doorlopen om van het stotteren af te komen. Het gaat echt om weten hoe je je negatieve zelfbeeld aanpakt. Bestaande stottertherapieën hebben veel betekend voor de stottercommunity, maar het is nu tijd voor een volgende stap.’

Heel af en toe speelt het stotteren nog even op, maar de broertjes laten zich er niet meer door in de weg zitten. ‘We zijn honderd procent meer out going geworden’, stelt Sjoerd. Hille knikt: ‘Ik had een keer in de bibliotheek bij het reserveren van een boek dat ik weer begon te stotteren. Eigenlijk was ik daar alleen maar blij om. Waarom? Omdat ik tenminste weer iets had om aan te werken. Het belangrijkste is dat je er op een positieve manier mee om blijft gaan en je niet uit het veld laat slaan.’

Feitjes

Sinds 1998 wordt jaarlijks op 22 oktober Wereldstotterdag gehouden (dat is dus komende zaterdag).

Nederland telt naar schatting ongeveer 170.000 stotteraars.

Onder hen een aantal bekende: voormalig schaatser Erben Wennemars, en muzikanten Miss Montreal en Frans Bauer.

En wat te denken van Bruce Willis, Tiger Woods en Winston Churchill? Stuttering Help houdt een lange lijst bij met bekende stotteraars.

Met de Broca Brothers helpen Hille en Sjoerd Stellingwerf stotteraars met het aanpakken van hun problemen.

Paul Broca is een Frans wetenschapper, naar wie een bepaald gebied in de hersenen is vernoemd. Als dit ‘Broca-gebied’ beschadigd raakt, verliest iemand zijn spraakvermogen. ‘Het heeft eigenlijk niet zoveel met stotteren te maken, maar het klonk mooi in combinatie met Brothers’, zeggen de broers.

Engels

Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties