‘Deze ontwikkelingen zullen in eerste instantie wetenschappers en de wetenschap treffen in de landen waar het om gaat. Maar ze kunnen ons allen treffen’, staat er in het statement.
De rectoren waarschuwen voor het nadrukkelijke gevaar voor de levens en carrières van wetenschappers in landen als Turkije en Iran, en ook voor de subtiele manier waarop wetenschappelijk onderzoek over gepolitiseerde onderwerpen zoals klimaatverandering en vaccineren in diskrediet wordt gebracht.
Verontrustend
De brief, die donderdag in het NRC stond, was ondertekend door de rectoren van alle Nederlandse universiteiten, waaronder de rector magnificus van de RUG, Elmer Sterken. Daarin staan verontrustende voorbeelden van onderdrukking die het afgelopen jaar met toenemende regelmaat voorkwamen, zoals een Iraanse hoogleraar van de Vrije Universiteit Brussel die ter dood veroordeeld werd, of Turkse wetenschappers die werden ontslagen na een mislukte staatsgreep in de zomer van vorig jaar.
Als meest recente voorbeeld waar ze zich zorgen over maken, noemden de rectoren het reisverbod van de Trump-regering voor alle Syrische vluchtelingen, en ook mensen uit Irak, Iran, Libië, Jemen, Sudan, en Somalië. ‘En de afgelopen weken ging er een schok door de wereld vanwege de ontwikkelingen in de Verenigde Staten, altijd een bolwerk van academisch debat met vrijheid en openheid als essentiële ingrediënten van de samenleving.’
Inperkingen
De rectoren roepen in de verklaring de Nederlandse overheid en de EU op om ‘zich met kracht te keren tegen inperkingen van de vrije wetenschap. Laten we het tij keren nu het nog kan’. De in het NRC geplaatste brief is in navolging van soortgelijke verklaringen van de European University Association en de VSNU die zich afzetten tegen het inreisverbod van de Amerikaanse president Donald Trump.
Zij vrezen dat het verbod de wetenschappelijke wereld voornamelijk zal treffen omdat het de bewegingsvrijheid van studenten beperkt en onderzoekssamenwerking in de weg staat.
Volgens Jan Wolthuis, beleidsmedewerker Onderwijs & Studenten, zijn er 140 RUG-studenten en -medewerkers die uit één van de zeven in het verbod genoemde landen komen of een dubbel paspoort hebben. RUG-woordvoerder Gernant Deekens zegt dat er bij de universiteit nog geen klachten zijn binnengekomen over moeilijkheden die voortkwamen uit het verbod.