Waarschuwing voor niet melden nevenactiviteit
‘Paspoortprof’ Kochenov was niet fout, wel nalatig (UPDATE)
Dat meldt het RUG-bestuur naar aanleiding van het onderzoek naar de nevenwerkzaamheden van Kochenov, hoogleraar constitutioneel recht en burgerschap. De RUG maakte het rapport dinsdagavond openbaar.
Volgens de onderzoekers is er sprake van belangenverstrengeling, omdat Kochenov ‘zijn functie bij de RUG gebruikt heeft om van derden gelden op zijn privérekening te ontvangen’. Het gaat hierbij om uitbetalingen voor niet-besproken nevenactiviteiten.
Kochenov – vanwege zijn expertise ook bekend als ‘paspoortprofessor’ – krijgt van de RUG een officiële waarschuwing vanwege het niet melden van zijn nevenwerkzaamheden.
Politiek gevoelig
Kochenov zou volgens het tv-programma Nieuwsuur de Maltese overheid hebben geadviseerd over de handel in Maltese paspoorten. Hoewel niet illegaal, is de verkoop van Europese paspoorten omstreden.
Nadat het nieuwsitem in de Tweede Kamer tot vragen leidde over Kochenovs nevenactiviteiten, stelde de RUG in november 2019 een extern onderzoek in.
Volgens de onderzoekscommissie heeft Kochenov ‘geen adviezen gegeven over of individuen wel of geen Maltees paspoort kunnen krijgen. (…) Wel vinden de activiteiten van de heer Kochenov voor de Maltese overheid plaats in een politiek gevoelige context tussen de Europese Commissie en Europees Parlement en verschillende lidstaten waaronder Malta. Hierdoor heeft de heer Kochenov volgens de commissie een zeker risico genomen.’
Belangenverstrengeling
Een andere opdracht van de onderzoekscommissie was te onderzoeken of de nevenwerkzaamheden van Kochenov zijn academische onafhankelijkheid op het spel zetten. Dat is volgens de commissie niet het geval.
Wel heeft Kochenov een aantal van zijn nevenwerkzaamheden ten onrechte niet met het faculteitsbestuur van rechten besproken. Hoewel hij er wel transparant over was door ze onder meer op zijn medewerkerspagina te vermelden, mag volgens de onderzoekers van iemand van zijn ‘niveau en positie’ worden verwacht dat hij zelf het gesprek met ‘zijn leidinggevende en/of faculteitsbestuur’ hierover aangaat.
Onder de niet besproken werkzaamheden vallen volgens de commissie onder meer zijn voorzitterschap van de Investment Migration Council, een organisatie met als doel het bevorderen van de handel in paspoorten en verblijfsvergunningen, en het meeste van zijn werk voor Malta.
Betalingen
Behalve de werkzaamheden, meldde Kochenov ook sommige inkomsten die hij uit die activiteiten kreeg niet aan de universiteit. Zo ontving Kochenov sinds 2016 op een privérekening ruim 36.000 euro aan honoraria voor geleverde diensten buiten de universiteit om. ‘Ruim driekwart hiervan is voor zijn werkzaamheden voor Malta’, staat in het rapport.
‘Hij heeft vergoedingen en beloningen aangeboden gekregen en aanvaard. Ook kan worden gesteld dat hij om vergoedingen en beloningen heeft verzocht.’ De onderzoekscommissie vindt Kochenovs handelswijze wat betreft de betalingen ‘niet legitiem’ en niet in lijn met de regels die sinds 2011 gelden volgens de cao van de universiteiten en niet in lijn met de gedragscode integriteit van de RUG die in 2017 is opgesteld.
Onbedachtzaam
Kochenov is niet de enige die volgens de onderzoekscommissie onbedachtzaam heeft gehandeld. Zo was de directe leidinggevende van Kochenov wel op de hoogte van diens werk naast de universiteit, maar vond die niet dat het gemeld hoefde te worden als nevenwerkzaamheden.
Dit wordt door de commissie verklaard doordat de procedures rond het verlenen van toestemming voor nevenwerkzaamheden niet voldoen aan de regelgeving voor universiteiten. De commissie vindt dat zowel het faculteitsbestuur rechten als de leidinggevende van Kochenov steken hebben laten vallen in de uitvoering van de juiste procedures.
Het college van bestuur van de RUG laat weten dat de direct betrokkenen een waarschuwing krijgen en de ‘interne informatievoorziening en de procedures ten aanzien van de noodzaak tot toestemming vragen voor nevenwerkzaamheden en het ontvangen van neveninkomst’ zal worden verbeterd.
Terugbetalen
De onderwijsinspectie en onderwijsminister Ingrid van Engelshoven zijn het niet volledig eens met de stappen die de RUG neemt. Zo vinden zij dat Kochenov het geld dat hij verdiende, terug moet betalen, zo staat in een Kamerbrief van de minister.
Volgens de onderwijsinspectie is ‘terugvordering op zijn plaats en als signaal ook effectiever’. Van Engelshoven deelt die mening, maar zegt ook dat het een zaak tussen werknemer en werkgever is en laat het daarom over aan het RUG-bestuur. Volgens de RUG is het geld terugvorderen juridisch onmogelijk.
UPDATE: dit bericht is na publicatie aangevuld met de reacties van onderwijsminister Ingrid van Engelshoven en de Inspectie van het Onderwijs.