Mummie Janus
Mummie Janus kwam in 1925 naar Groningen. Aanvankelijk werd hij in een donker hoekje van de Semitische Werkkamer in het Academiegebouw neergezet. Omdat studenten daar altijd langs liepen, noemde ze hem het Spook van het Academiegebouw. Toen hij naar de afdeling Egyptologie aan de Boteringestraat verhuisde, werd hij omgedoopt tot ‘Janus’, een afkorting van Hadrianus.
Het gerucht ging dat hij een Egyptische prinses of een tempelzangeres was. Röntgenfoto’s uit 1973 lieten echter zien dat hij een penis had.
In 1999 onderging Janus een CT-scan, waarna er een wetenschappelijk verantwoorde reconstructie van zijn gezicht kon worden gemaakt. De scans wezen ook uit dat Janus een Nubische man was uit ongeveer 600 voor Christus, die rond zijn veertigste was gestorven. Hij had ontstoken tandvlees, nogal een buikje, en een spleetje tussen zijn voortanden.
De mummie is al bijna 2500 jaar oud en was een van de kopstukken van het Universiteitsmuseum. Hij kwam in 1826 naar Leiden. De Rijksuniversiteit Groningen heeft hem sinds 1925 te leen, waar hij van studenten de naam ‘Janus’ kreeg.
Mummie project
Maar nu heeft het museum in Leiden hem dus teruggevraagd. ‘En hij is van hen, dus ga ik dan natuurlijk meteen akkoord’, zegt Arjen Dijkstra, hoofd van het Universiteitsmuseum.
Janus krijgt een checkup, om te zien hoe het met hem gaat, zegt Dijkstra. En hij gaat meedoen aan het Mummieproject; Leidse wetenschappers onderzoeken hierbij alle mummies om vervolgens de resultaten te vergelijken. Daarna gaat hij mogelijk op reis, als onderdeel van een tentoonstelling in Japan. Of hij daarna weer ‘thuis’ komt, is onzeker.
Traantje
De werknemers pinkten een traantje weg toen Janus vertrok. Hij trok altijd veel aandacht, vooral van schoolkinderen. Ook de reconstructie uit 1999 van zijn gezicht door de Britse Denise Smith en Caroline Wilkinson, die ook het gezicht van Richard III reconstrueerden, maakte van hem een publiekstrekker.
Maar, zegt Dijkstra, we moeten goed beseffen dat Groningen niet Janus’ oorspronkelijke thuis is – ooit werd hij uit Egypte geroofd. Dijkstra heeft daarom ook nog niet besloten of hij de mummie terug wil hebben over twee jaar. ‘We moeten Janus terug kunnen en wíllen brengen’, legt hij uit. ‘Hij hoort natuurlijk bij ons academisch erfgoed, maar we moeten ook fatsoenlijk met hem omgaan.’
Als hij terugkomt, krijgt hij een speciaal plekje in het museum. ‘We moeten hem met respect behandelen en hem in de juiste context plaatsen.’