Protest in Boedapest

Binnen de academische wereld zijn alle ogen gericht op Hongarije. President Viktor Orbán kwam onlangs met een wetsvoorstel dat het mogelijk maakt de Central European University in Boedapest te sluiten. RUG-medewerkster Marina van Riel volgde er een master. Ze maakt zich grote zorgen.
Door Koen Marée

Bijna honderdduizend mensen protesteerden vorige week tegen de nieuwe wet van de Hongaarse president Orbán. Veel universiteiten en academici publiceerden een statement, of spraken hun steun uit voor de Central European University (CEU). Ook de universiteitsraad van de RUG schaarde zich achter het protest.

Op 4 april werd de ‘Lex CEU’ aangenomen door het Hongaarse parlement. Die wet houdt in dat buitenlandse universiteiten die gevestigd zijn in Hongarije, maar geen vestiging hebben in het buitenland, verboden worden. De CEU is een universiteit met een Amerikaanse accreditatie, die in 1991 in Boedapest werd opgericht door de Hongaarse Amerikaan George Soros (en daarom ook wel de Soros Universiteit wordt genoemd).

Verzonnen

‘Het is een wet die verzonnen is zodat ze de CEU kunnen pakken’, zegt Marina van Riel (29, links op de foto). Van Riel werkt bij de Information Desk van de RUG, maar behaalde zo’n drie jaar geleden haar master vergelijkend constitutioneel recht aan de CEU. ‘De universiteit staat bekend als super activistisch. Zij levert altijd hele kritische burgers af, dat zou een reden kunnen zijn. Maar ook de andere universiteiten in Boedapest zijn onafhankelijk en daar richt Orbán zich niet op.’

‘Het zou ook kunnen gaan om Soros, die de universiteit heeft opgericht en als filantropisch geldschieter actief is’, weet Van Riel. ‘Hij heeft zijn eigen non-gouvernementele organisatie (ngo), de Open Society Foundation, en levert veel kritiek op het overheidsbeleid.’

Van Riel studeerde Russisch in Groningen. Een paar dagen voor de CEU-wet werd afgekondigd, zag ze op het Russische journaal een bericht voorbijkomen waarin Moskou de CEU hevig bekritiseerde. Ook kondigde Orbán vlak na de CEU-wet nog een wet af die de buitenlandse financiering van ngo’s aan banden legt. ‘Orbán kopieert zijn ideeën van Rusland, waar al een paar jaar zo’n wet bestaat.’

Overheidscontrole

‘Ik maak me zorgen over Hongarije’, vertelt Van Riel. ‘Dit soort gebeurtenissen zie je in autoritaire staten, terwijl dit nota bene een land is dat lid is van de EU. Het is al een tijdje gaande. Een paar jaar geleden werd bijvoorbeeld een wet ingevoerd die de media onder overheidscontrole stelde. Ook heeft Fidesz, de partij van Orbán, de constitutie veranderd waardoor zij zelfs bij verloren verkiezingen de meerderheid behoudt in het parlement. Ook legde zij het constitutioneel hof aan banden door te verbieden oude jurisprudentie te gebruiken.’

‘Dat zoveel mensen de straat op zijn gegaan, heeft niet alleen te maken met de CEU. De CEU staat symbool voor wat er gaande is in Hongarije. Het liefst zou ik erbij zijn, het is vervelend om te zien dat dit gebeurt in een land waar ik gewoond heb.’

‘Protesten zullen zeker effect hebben, maar niet altijd op de korte termijn. In ieder geval gaat de wet nu eerst langs het constitutioneel hof. Dat is een kleine overwinning voor de oppositie. Zelf geloof ik niet dat de CEU zal verdwijnen. Als het zover komt, dan zal de CEU zelf ook procederen tot aan het Europees hof. Het gaat veel werk kosten, maar de universiteit gaat sowieso door. Bovendien heeft bijvoorbeeld de burgemeester van Vilnius al onderdak aangeboden.’

‘Ik ga zeker demonstreren’

Daniël Jurg, RUG-student kunst, cultuur en media (KCM), verblijft op dit moment op Erasmusuitwisseling aan de Eötvös Loránd Universiteit in Boedapest. Daar maakt hij de protesten van dichtbij mee: ‘Ook aan mijn universiteit zijn docenten en studenten erg betrokken bij de CEU. Een docent startte de les door te zeggen dat hij geschrokken is van de besluiten van Orbán en dat die hem kwaad hebben gemaakt.’

‘Hij vertelde dat wij als studenten en als onderdeel van de universiteit begaan moeten zijn met de vrijheid van kennis, zonder dat de overheid dat probeert te beperken. De docent ging met andere docenten naar de CEU om te demonstreren en nodigde ons uit om mee te gaan en onze solidariteit te tonen.’

‘Zelf wilde ik ook meedoen aan de demonstratie, maar ik was verhinderd. De volgende keer ga ik zeker. Op Facebook krijg ik veel mee van alle solidariteitsevenementen die worden gehouden. Als buitenlander voelt het misschien wat raar om je te mengen in het debat, al gaat het aan de andere kant ook om buitenlandse studenten.’

Engels

Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties