De druk van onze onze drankcultuur
Nee, ik hoef geen bier
Mohamed el Sokkary heeft nog nooit alcohol geproefd. Als de student media studies naar een feestje gaat, drinkt hij niet. Hij vindt het heus niet erg als zijn vrienden dat wel doen, maar het is gewoon niks voor hem. ‘Ik denk dat ik een van de weinige mensen ben die het nog nooit geprobeerd hebben.’
Mohamed groeide op in Egypte en Qatar, waar drinken niet de norm is. Hij is moslim en zijn religie verbiedt alcoholconsumptie. Opvallend genoeg, zegt hij, heeft hij zich nooit onder druk gezet gevoeld om zich aan te passen. Hij denkt er zelf niet over na hoe het zou zijn. ‘De normen rond drinken kunnen gerelateerd zijn aan bepaalde culturen en landen. Maar het is tegelijkertijd ook een individuele voorkeur.’
De meeste van zijn vrienden gaan graag naar feestjes en drinken regelmatig. Hij zelf is dol op technofeesten en deejayt tot in de vroege uurtjes. Maar hij haalt zijn energie uit zijn persoonlijkheid, zegt hij, niet uit alcohol.
Hij heeft aan zijn eigen ideeën over alcohol vastgehouden, maar omdat hij in een expatfamilie opgroeide in een internationale omgeving, weet hij ook dat andere mensen een totaal andere kijk op drinken kunnen hebben. ‘Persoonlijk maakt het me niet uit of mensen drinken. Doe wat je wilt doen’, zegt hij.
Cultuurshock
Toen Mohamed naar Groningen kwam kreeg hij een beetje een cultuurshock, maar omdat hij al verhalen had gehoord over Nederland voldeed het land tegelijkertijd precies aan zijn verwachtingen. ‘Het was heel anders dan thuis, maar ik was hier al snel op m’n plek. Ik heb me ook zonder te drinken aangepast aan de drankcultuur’, zegt hij. In Qatar hebben mensen een vergunning nodig om alcohol te drinken. ‘Maar hier hoeven mensen alleen maar te wachten tot ze 18 zijn.’
Er kwam een vrachtwagen langs om kratten bier af te leveren
Andere internationale studenten zijn totaal ontzet over de drankcultuur in Groningen. Alcohol lijkt hier een integraal onderdeel van het studentenleven. In welk ander land zouden studenten een bedrijf als Bierkoerier beginnen dat kratten Bavaria bij je thuis aflevert? Bouwen studenten in andere landen muren van die bierkratjes? Maken ze van een onschuldig kinderspelletje als Stef Stuntpiloot een drankspelletje?
Drinken is een belangrijk onderdeel van de introductietijd bij veel studentenverenigingen. En hoewel alcohol de laatste jaren verboden was tijdens de officiële ontgroening, kom je het nog overal tegen. Uit onderzoek van de RUG blijkt dat studenten gemiddeld tien glazen alcohol drinken tijdens een collegeweek – mannen zestien en vrouwen zes. Leden van studentenverenigingen zitten daar met 21 glazen per week ver boven. Mannen die 21 of meer glazen alcohol drinken, worden gezien als overmatige drinkers. Bij vrouwen ligt dit aantal op veertien.
Geen kwaliteit maar kwantiteit
Felipe Orozco uit Costa Rica, promovendus scheikundige technologie en zelf een matig drinker, stond versteld toen hij de drinkgewoonten van studenten in dit land observeerde. ‘De studenten die hiernaast wonen waren volgens mij allemaal eerstejaars en zagen er nog heel jong uit, maar ze dronken zoveel dat er gewoon een vrachtwagen langs kwam om tientallen kratten bier af te leveren.’
Hij was al volwassen toen hij kennis maakte met de Nederlandse drankcultuur en voelde zich niet onder druk gezet om te drinken om er maar bij te horen. Maar hij is niet blij met wat hij ziet gebeuren. ‘Ik hou niet van de Nederlandse manier van drinken. Het gaat niet om kwaliteit, maar om kwantiteit.’
Mensen komen met alternatieven voor onthouding
De Duitse psychologiestudent Christina is drie jaar geleden gestopt met drinken, vlak voor ze naar Groningen kwam. Ze vond het moeilijk om hier vrienden te maken, zegt ze. ‘Dat proces ging langzamer doordat ik geen drinker ben.’
Uiteindelijk vormde ze wel een een groep vrienden om zich heen, maar ze komt af en toe nog steeds in vervelende situaties terecht. ‘Als ik in een café ben en om water vraag, voelt dat gek. Dan kijkt de barman me aan of ik krenterig ben.’ ‘Mensen proberen me ook vaak over te halen om te drinken, of ze komen met alternatieven voor onthouding als ik vertel dat ik gestopt ben omdat ik m’n weekenden niet wil verpesten met een kater. Dat is irritant.’
Iedereen doet het
Als iedereen om je heen alcohol drinkt, kan het moeilijk zijn de druk te weerstaan om mee te doen. ‘Maar niet alle internationale studenten willen dolgraag meedoen met de Nederlandse drankcultuur’, legt Robbert Maseland, universitair hoofddocent cultural and institutional economics aan de RUG, uit. ‘In zekere zin sluiten we door alcohol te drinken mensen ongemerkt buiten.’
Shinjini Sengupta, een Indiase student media studies, voelde die druk ook. In haar eerste jaar deed ze mee met haar medestudenten om erbij te horen, maar ze realiseerde zich al snel dat het niet haar ding was. ‘Het verveelde me al snel’, zegt ze. ‘Werk, college, drinken in het weekend, repeat.’
Het verbaasde haar ook dat Nederlanders drinken bij het eten. ‘Mensen nemen hier een glas wijn bij het diner, dat is in India niet de gewoonte. Wij hebben een slechte connotatie bij alcohol. Als mensen drinken, leidt dat tot slechte dingen, zoals huiselijk geweld.’
Prioriteiten
Zelfs Lote Leimane, een masterstudent toegepaste psychologie die gewend was aan de Letse drankcultuur, moest ergens een grens trekken. ‘Ik woonde in Frascati, het internationale studentenhuis. Dat was heel gezellig, maar er werd te veel gefeest en gedronken. Op een gegeven moment gingen we drie of vier keer per week uit en we werden dan altijd dronken.’
Als mensen drinken, leidt dat tot slechte dingen
Ze heeft absoluut lol gehad, zegt ze, maar ze besloot toch om prioriteiten te stellen. ‘Soms moest ik de volgende dag studeren of naar college, maar dan wilde ik niet de enige zijn die niet meedeed. Ik wilde alles uit mijn eerste jaar halen en niet dat saaie mens zijn.’
Lote heeft desondanks liever de Nederlandse dan de Letse drankcultuur. ‘In mijn land drinken we meer sterke drank, hier drink je bier. Mensen drinken hier wel vaker dan thuis, maar niet zoveel tegelijk, en dat vind ik prettig.’
Middenweg
Ze herinnert zich de begrafenis van haar opa nog, waar flessen wodka op de tafels stonden na de dienst. ‘Al zijn vrienden en familieleden werden dronken, sommigen dronken zelfs tot ze erbij neervielen. Dat kan alleen in Letland. Ik was wel verbaasd, aangezien het een begrafenis was, maar het leek of het zo hoorde.’
Na een paar jaar in Groningen heeft Lote een middenweg gevonden tussen de Nederlandse drinkgewoontes en haar Letse wortels. ‘Ik was nooit een fan van bier, maar ik heb het leren waarderen sinds ik hier woon. Ik drink nu graag een glas bier in m’n eentje na een lange dag werken of studeren.’