Weg met die kater

Te diep in het glaasje kijken en dan de volgende dag wakker worden met een misselijk gevoel, droge mond en kloppend hoofd: bijna elke student kent het wel. ‘Eigenlijk is alcohol een soort vergif en daar wordt je lichaam ziek van’, legt Janneke Vos uit. Ze is voedingskundige en gezondheidssocioloog en rondde vorig jaar de master gezondheid, zorg en welzijn af.

Zo’n kater wordt veroorzaakt door drie dingen. Uitdroging is de belangrijkste: alcohol is namelijk vochtafdrijvend. Dat zorgt voor die enorme dorst de volgende ochtend, maar ook voor hoofdpijn. Bij het afbreken van de alcohol in je lichaam ontstaat een giftige stof, aceetaldehyde, die de hoofdpijn nog eens verergert en voor een trillerig gevoel zorgt. En dan irriteert overmatig drinken ook nog het maagslijmvlies, waardoor je misselijk wordt.

Aan dat onpasselijke gevoel doe je niet zoveel, zegt Janneke. ‘Dat heeft gewoon tijd nodig.’ Eten kan helpen bij een geïrriteerd maagslijmvlies, ‘al kan het juist ook de andere kant op gaan, dat je misselijker wordt.’ En dan moet je met je brakke hoofd een sprintje naar de toiletpot trekken. Maar kun je de andere gevolgen van een avondje doorzakken wél verhelpen, of beter nog, voorkomen? En hoe dan?

Litertje water

‘Een kiwi en bouillon, daar leef ik echt op als ik brak ben’, zegt Karlijn Saris (23), student journalistiek. ‘Ja, hallo, dat is symptoombestrijding’, schampert haar vriend Jostein Trentelman (24), die geneeskunde studeert. ‘Ik bereid me liever goed voor.’ Hij legt een bodem met vet eten voordat hij de kroeg induikt. Maar het allerbelangrijkste, denkt Jostein, is water drinken voor het slapen gaan. ‘Veel water; een litertje.’

Meri Cools (24), die ook journalistiek studeert, zweert bij Sprite de volgende dag. ‘Ik drink dan een hele fles op. Of zelfs twee.’ Ze heeft gelezen dat je met deze frisdrank goed je kater kunt bestrijden. ‘Maar het is ook gewoon heel lekker.’

En inderdaad, bevestigt Janneke, Sprite werkt inderdaad. Niet beter dan een ander merk frisdrank, trouwens, als het maar geen light-variant is. ‘Een beetje suiker of zout helpt met de opname van vocht.’ Normaal haal je dat uit eten, maar als je geen vast voedsel binnenhoudt is limonade, cola of Sprite dus ook effectief. Of – als je zin hebt in zout – bouillon.

Ook dat litertje water voordat je je bed induikt is een goed idee. ‘Dan heb je ’s nachts wat extra vocht en stel je het aanvullen niet acht uur uit tot je weer wakker wordt’, zegt Janneke. De kiwi’s van Karlijn zijn een mentaal trucje, denkt ze. ‘Het idee is dan: ik eet lekker gezond, dus ik voel me beter. Op zich bevat fruit relatief veel vocht, dat is goed, maar verder helpt het niet tegen die kater.’

Vet eten

Voor het stappen een frietje of pizza verorberen, zoals Jostein doet, heeft wél invloed, al is dat niet per se gunstig. De alcohol wordt dan minder snel door je lichaam opgenomen, waardoor je tijdens het drinken minder snel de effecten van alcohol voelt. ‘Maar als je vier bier drinkt, wordt die alcohol uiteindelijk allemaal wel opgenomen. Dus tegen de kater helpt het niet’, waarschuwt Janneke.

Veel mensen hebben juist ná een avondje doorzakken zin in vet eten. Gaat dat de brakheid tegen? Janneke betwijfelt het. ‘Misschien werkt het een beetje kalmerend, maar nu ben ik aan het gissen.’

Anderen zweren juist bij seks of een rondje hardlopen na het drinken. ‘Ja, dat werkt echt’, roept een vriendin die liever anoniem wil blijven. Volgens Janneke komt dat door de endorfinen die je tijdens zulke activiteiten aanmaakt. Die werken namelijk pijnstillend en kunnen ook geluksgevoelens opwekken. Een natuurlijk opiaat, eigenlijk. ‘Je voelt je er dus echt tijdelijk beter door, maar het helpt niet tegen de uitdroging, maagirritatie en afbraakstoffen.’

Koffie en bier

Een shot koffie dan? ‘Het is natuurlijk vocht, dus het helpt wel met hydrateren. En cafeïne zorgt ervoor dat je je wakkerder voelt. Maar het maskeert eerder je kater, dan dat het echt helpt’, zegt Janneke. Nog meer bier drinken om je hangover te verjagen is ook zeker geen goed idee. ‘Daarmee maak je het alleen maar erger. Als je op een festival drie dagen achter elkaar drinkt, zul je zien dat je daarna he-le-maal stuk bent.’

De meest effectieve oplossing is een hele eenvoudige: een glas alcohol afwisselen met een glas water. ‘Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen, maar als je dan toch gaat drinken, is dit het beste.’

Mocht je dat even vergeten zijn op de avond zelf, doe dan de volgende brakke ochtend vooral waar jij je goed bij voelt. Een wondermiddeltje dat je in één klap volledig geneest van je kater is er helaas niet. ‘Uiteindelijk moet je gewoon geduld hebben tot het over is’, zegt Janneke. ‘En tot die tijd ben je in de aap gelogeerd.’

Engels