Bart Brouwers pleit voor fysiek onderwijs
‘Leg je niet neer bij het schijnbaar onmogelijke’
Waarom vindt u afstandsonderwijs zo’n groot probleem?
‘Er is een reden waarom onderwijs door de eeuwen heen van mens tot mens is gegeven. Dat levert een dynamiek op die echt noodzakelijk is voor het overdragen van kennis. Als je die dynamiek eruit haalt – en dat gebeurt nu op hele grote schaal – gaat dat ongelukken opleveren.
Studenten gaan iets missen waar ze recht op hebben. De vorming van een student vindt plaats buiten de theoretische kennisoverdracht, namelijk op plekken waar je elkaar ontmoet en beter maakt. Dat is in de kroeg, maar ook in de collegebanken. Maar dat dreigt te ontbreken als we nu allemaal overgaan naar online colleges.
Voor docenten is het ook een probleem, omdat zij in een onmogelijke positie worden gedwongen. Ze zijn helemaal niet bekend met online lesgeven en weten niet hoe ze dat het beste vorm moeten geven.’
Wat vindt u persoonlijk de grootste uitdaging van het online lesgeven?
‘Ik vind vooral de grote online colleges lastig. Je ziet af en toe wel een gezicht voorbij komen, maar je ziet niet iedereen tegelijk. In een normaal college zie je wanneer iemand begint te geeuwen, of achter zijn laptop verdwijnt. Je kunt daar dan op reageren, maar online lukt het niet om die interactie te bewerkstelligen. Ik voel gewoon dat de boodschap die ik wil overbrengen slechter aankomt.’
In het opiniestuk schrijft u dat u extra plekken heeft geregeld voor masterstudenten journalistiek bij Dagblad van het Noorden. Heeft u zelf nog meer suggesties voor de inrichting van offline colleges, ook voor grote studies als psychologie of rechten?
‘Nee, daar heb ik niet direct een voorbeeld voor, maar ik denk wel dat het ook voor andere studies kan gelden. Je moet creatief zijn en werken vanuit de gedachte dat je van een probleem een nieuwe waarde kunt maken. Er is altijd meer mogelijk dan je in eerste instantie denkt.’
Bent u niet bang dat de risico’s van fysiek onderwijs te groot worden, zeker gezien de recente corona-uitbraken in Groningen?
‘Dat speelt natuurlijk constant door mijn hoofd. Ik heb er dagelijks zorgen over of het wel goed gaat, en hoe lang we dit in stand kunnen houden. Maar tot nu toe lukt het ons om alles aan te bieden, helemaal volgens de richtlijnen.
We voeren hier veel gesprekken over, ook met studenten. Want ook zij maken zich zorgen. Wat wij wel en niet doen, stemmen we daarom met hen af. Dat vergt extra energie en ik heb niet de illusie dat ik studenten kan beheersen, maar het is belangrijk om te blijven communiceren.’
Is er nog iets dat u wilt meegeven aan studenten en docenten?
‘Ik denk dat je je niet moet neerleggen bij het schijnbare onmogelijke. Je kunt van de nood een deugd maken. Zo kan ik door het online onderwijs wel journalisten uit heel Europa bij mijn colleges halen. Studenten kunnen dan journalisten van bijvoorbeeld The Guardian direct vragen stellen. Dat zou normaal gesproken nooit mogelijk zijn.’