Afgelopen weekend stond op de site van Dagblad van het Noorden het bericht dat zich zaterdag voor het Groningse stadhuis een ‘handjevol gele hesjes’ had verzameld. Deze boze burgers droegen bordjes met teksten als ‘Democratie is dood’.
Twee weken eerder hebben in datzelfde stadhuis 1048 kiezers hun stem uitgebracht. Aan aandacht voor de gele hesjes was geen gebrek: elk nieuwsprogramma pakte er breed mee uit en Rutte en Buma maakten bijna ruzie over wie Ich bin ein Geel Hesje mocht zeggen.
Afgelopen vrijdag gebeurde er ook iets in Den Haag. Zo’n drieduizend studenten en wetenschappers betoogden tegen de structurele verschraling van het hoger onderwijs en – met name – tegen de gigantische werkdruk.
Sinds het jaar 2000 is het aantal universitaire studenten met meer dan twee derde gegroeid. In diezelfde periode is het aantal universitaire medewerkers nagenoeg gelijk gebleven, en de rijksbijdrage per student met een kwart gedaald. Gevolg: de werkdruk schiet door, en er is geen zicht op verbetering.
Van tevoren was er wel aandacht vanuit de media. Zo mocht ik in de Volkskrant vertellen dat ik voor hetzelfde vak tegenwoordig nog maar twee derde van de tijd krijg vergeleken met acht jaar geleden. Onderwijsverbeteringen waar ik vroeger gewoon tijd voor had, laat ik nu maar deels achterwege.
Na de demonstratie in Den Haag waren de media muisstil. Wel aandacht voor die tien demonstranten op de Grote Markt, niet voor de grootste academische demonstratie aller tijden. Dat schuurt nogal.
Maar de universitaire gemeenschap laat zich niet uit het veld slaan. Als deze actie geen effect heeft, komt er wel een nieuwe. Docenten kunnen gewoon niet op komen dagen als college gegeven moet worden, de nakijktermijn van tentamens kan overschreden worden en administratieve taken kunnen ook niet gedaan worden.
Het is jammer dat collega’s en studenten dan de dupe zijn, maar demonstraties leiden altijd tot onschuldige slachtoffers. De stakende buschauffeur vindt het ongetwijfeld ook vervelend dat dat lieve oude vrouwtje nu niet makkelijk naar het ziekenhuis kan. Maar je kan moeilijk alleen gaan staken op die ene buslijn waar Mark Rutte wel eens mee rijdt. (En zou je dat doen, dan komt een stakingsbrekende Fred Teeven hem wel ophalen.)
Een groot deel van de problemen wordt inderdaad veroorzaakt door politieke onwil in Den Haag. Externe attributie is aantrekkelijk, maar we moeten ook gewoon naar onszelf kijken.
Het is niet Den Haag dat eist dat de RUG een Top 100 University is. Het is niet Den Haag dat eist dat je pas een vast contract mag krijgen als je tonnen aan subsidies binnensleept. Het is niet Den Haag dat zegt dat je van dat half miljoen collegegeld dat die 500 extra psychologiestudenten dit jaar opbrengen, geen collegeruimtes mag huren.
Dat doet de academische gemeenschap helemaal zelf. We moeten dus niet alleen ons recht halen in Den Haag, maar ook op de trappen van het Academiegebouw en bij NWO, de VSNU en andere afkortingen.
De academische gemeenschap, dat zijn wij. Achterover leunen terwijl anderen onze spelregels bepalen, is geen optie.