Bildung
Toen de crisis op haar piek was, waren de plekken in het openbaar vervoer exclusief voor cruciale beroepen als zorgmedewerkers en toiletpapiervervoerders. Ondertussen mogen we weer in de trein. Althans, werknemers met een fulltimebaan in Rotterdam die desondanks een huis in Apeldoorn of Breda hebben, mogen dat.
Studenten mogen best met de trein, maar dan wel om twee uur ’s nachts ofzo. Dit geldt gelijk maar voor heel 2020. Tot die tijd mogen colleges en werkgroepen alleen op krankzinnige tijdstippen als tien uur ’s avonds gehouden worden. Honderd euro voor een studentenreisproduct was nog nooit zo’n grote sigaar uit eigen doos.
Het signaal vanuit de politiek is duidelijk: studenten zijn van ondergeschikt belang en studeren maar lekker via YouTube. Wellicht hadden jongerenorganisaties en VSNU eerder en harder aan de bel moeten trekken, maar dit beleid komt vooral voort uit een totaal onbegrip over wat een universiteit is.
Deze Haagse misvatting uit zich ook in het dossier flexstuderen. Bij flexstuderen shop je in het vakaanbod van een universiteit en betaal je alleen voor de vakken die je daadwerkelijk volgt. Onder druk van partijen die liever zien dat studenten ondernemen dan studeren, heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die flexstuderen landelijk in moet voeren.
Er liep nog een uitgebreide pilotstudie, maar waarom wachten op de uitslag als je toch al overtuigd bent van je eigen gelijk?
Onze studieprogramma’s zijn goed doordachte pakketten, met een kop, een staart en een onderliggende filosofie. Ze zijn geen verzameling losse objecten. Het is alsof je naar een sterrenrestaurant gaat, drie ingrediënten van de lijst opsomt en vervolgens raar opkijkt als de chef geen lekkere maaltijd kan maken van biefstuk, kerriepoeder en vanille-ijs.
Waarom wachten op de uitslag als je toch al overtuigd bent van je eigen gelijk?
Flexstuderen en online onderwijs: het kan wel. Toen ik bij de Engelse Open Universiteit werkte, heb ik van dichtbij meegemaakt hoe dat gaat. Ik heb vooral gezien hoe enorm veel werk dat is en hoe fundamenteel verschillend het is van een reguliere universiteit. Een goede overgang van klassieke universiteit naar instituut voor langeafstandsonderwijs kost jaren en miljoenen en is dus juist geen bezuiniging.
Natuurlijk, sommige dingen kunnen best online. Toen ik nog student was, moest ik naar Zernike fietsen om de tentamenuitslagen te zien: fietsen is gezond, maar verder was dit nergens voor nodig.
En er kan ook best meer online dan wat we tot nu toe deden. Er in je studieprogramma rekening mee houden dat studenten, door zowel goede als minder goede redenen, soms een vak pas een jaar later willen doen: goed idee.
Maar de kern van academisch onderwijs – hét onderscheid tussen een school en een universiteit – is de Bildung, het overdragen van attitudes en vaardigheden dat alleen kan met intensief en face-to-facecontact. Zonder die kern houd je een loze schil over.
We hebben drie maanden lang noodgedwongen online onderwijs gegeven. Akkoord gaan om nog een half jaar zo door te gaan, is akkoord gaan met onszelf overbodig verklaren. Als Den Haag roept dat alles belangrijker is dan hoger onderwijs, is het de plicht van ons allemaal om ze zo hard als we kunnen op hun ongelijk te wijzen.