Harbers liet vierentwintig vrijwilligers de crème op hun arm smeren en vergeleek hun ervaringen met die van mensen met zenuwpijn. Deze mensen voelen bijvoorbeeld een zeurende pijn wanneer ze een trui aan trekken, of hebben hun hele leven een branderig gevoel in hun bovenarm. Een beschadigde zenuw is de oorzaak, maar daar valt op dit moment nog weinig aan te doen.
Stroomstootjes
Vijf tot tien procent van de bevolking krijgt ooit te maken met zenuwpijn. De behandelopties zijn beperkt: mensen krijgen anti-epileptica of antidepressiva, fysiotherapie of ondergaan zenuwstimulatie door middel van stroomstootjes. ‘Slechts de helft van de patiënten komt hierdoor van hun klachten af’, vertelt Harbers. ‘De andere moeten er vaak maar mee leven.’
Ik liep bijna vier weken rond met een verhoogde pijndrempel
Maar Harbers wilde ook deze mensen helpen. Daarom onderzocht hij pijntesten bij gezonde mensen en zenuwpijnpatiënten. Deze testen heb je nodig om de betrouwbaarheid van een nieuw medicijn vast te stellen. Harbers drukte met een plastic haar of minuscuul naaldje tegen de huid van de proefpersonen, of liet ze hun hand in ijskoud water steken. De mensen moesten dan aangeven wanneer zij iets voelden en bij welke druk of temperatuur ze pijn voelden.
Gevoelloos
‘Maar de mensen met zenuwpijn hadden hele verschillende resultaten: de één had veel pijn bij kou, de ander bij de druktesten. Weer een ander voelde juist geen pijn aan de huid, maar in de diepere weefsels’, vertelt Harbers. ‘Dat maakt het heel moeilijk voor ons om de werking van nieuwe medicijnen te testen.’ Daarom ontwikkelde Harbers de pepercrème om zenuwpijn bij gezonde mensen te simuleren, zodat alle proefpersonen dezelfde klachten zouden hebben.
Hij kwam op dit idee omdat sommige mensen met zenuwpijn al een soortgelijke crème gebruikten om hun kapotte zenuw over te belasten, zodat die als het ware werd uitgeschakeld. Harbers moest wel de dosering van de crème aanpassen, want bij een te lage dosering voelde je bijna geen pijn. Een te hoge dosering maakte de huid juist gevoelloos. ‘Ik heb na één van de testen bijna vier weken rondgelopen met een stuk huid met een verhoogde pijndrempel’, lacht Harbers. ‘Op de lange termijn wil je dat echt niet.’
Zeurende pijn
Als je de zenuwpijnzalf op je huid smeert, krijg je op die plaats een rode plek en de omliggende huid wordt overgevoelig voor prikkels. Je voelt dan dezelfde branderige, zeurende pijn die mensen met zenuwpijn ervaren. Behoorlijk pijnlijk, maar wel vol te houden: na ongeveer twee uur verdwijnt de pijn weer. In die twee uur drukte Harbers opnieuw met plastic haren en kwastjes op de huid, zodat hij kon zien of nieuwe medicijnen deze aanrakingen ook minder pijnlijk maakten.
Als de pijn langer aanhoudt, wordt chronische pijn uiteindelijk de ziekte zelf
Het was niet zo moeilijk om hiervoor vrijwilligers te vinden. Er waren veel studenten bij. De meeste mensen waren heel nieuwsgierig naar hun eigen pijngrens,’ vertelt hij. Harbers ontdekte nog iets opvallends. Bij mensen die zenuwpijn aan één kant van het lichaam hebben, reageerde het zenuwstelsel aan de andere kant van het lichaam ook anders dan normaal.
Het is dus belangrijk om zenuwpijn zo snel mogelijk te behandelen. Harbers: ‘Chronische pijn ontregelt de werking van het gehele zenuwstelsel. Als de pijn langer aanhoudt, wordt chronische pijn uiteindelijk de ziekte zelf.’