‘Wij bekommeren ons voornamelijk om de studenten en medewerkers die getroffen zijn door de politieke situatie in Turkije’, zegt de RUG in een verklaring. ‘De Vereniging van Universiteiten (VSNU) staat achter de verklaring van de EUA, waarin staat dat de Europese universiteiten de acties tegen de Turkse universiteiten en hun medewerkers afkeuren.’
De verklaring van de RUG moedigt bezorgde studenten en medewerkers aan om contact op te nemen met het International Student Desk en het HR Information Desk. In een aparte verklaring laat woordvoerder Gernant Deekens weten dat de universiteit onderzoekt of er op dit moment ook RUG-studenten of -medewerkers in Turkije studeren of werken.
Anonimiteit
‘We proberen te achterhalen of RUG-studenten of -medewerkers uit Turkije een e-mail hebben gekregen met het verzoek terug te keren’, zegt Deekens. De UK heeft contact gehad met een aantal Turkse onderzoekers aan de RUG, die allemaal zeiden dat ze nog geen bericht hebben gehad van de Turkse autoriteiten over hun positie in het buitenland. Allen wilden anoniem blijven.
Eén onderzoeker, die overigens nog geen oproep heeft ontvangen van de Turkse autoriteiten, zegt niet de indruk te hebben dat het de universiteit veel zou kunnen schelen als hij werd teruggeroepen. Hij heeft gehoord dat er in Turkije academici zijn die het land niet mogen verlaten. Een van zijn vrienden nam contact op met het Turkse Ministerie van Onderwijs om te vragen of er gereisd kon worden en kreeg te horen dat niemand op dit moment het land uit mag. ‘Maar een van de promovendi die in de VS studeert, heeft vandaag wel het land verlaten. Ik weet niet zeker of ze mij ook terug willen roepen. Dat baart me nu echt zorgen.’
Sinds afgelopen woensdag mogen Turkse academici niet meer naar het buitenland reizen, onder meer om professionele redenen, maar – naar verluidt – vooral om te voorkomen dat de personen achter de mislukte staatsgreep het land uit zouden vluchten. Na de couppoging van het leger zijn duizenden professionals in verschillende Turkse vakgebieden, onder wie 1500 decanen en 21 duizenden docenten, ontslagen of geschorst op verdenking van banden met de vermoedelijke coördinator van de staatsgreep, Fethullah Gulen.
Geen banden
Twee andere onderzoekers die de UK om een reactie vroeg, gaven direct aan dat hun werk hier niets te maken had met Gulen, een imam die sinds 1999 in de Verenigde Staten woont en een voormalig bondgenoot is van de Turkse president Recep Erdogan.
Eén Turkse onderzoeker zei: ‘Ik ben door niemand benaderd. Ik heb nooit een beurs van de groep van Gulen ontvangen. Alles wat ik heb bereikt heb ik zelf gedaan.’ Hij legt uit dat het belangrijk is om dat onderscheid te maken, aangezien er sinds de jaren 80 duizenden studenten op scholen hebben gezeten die iets met Gulen te maken hadden. Volgens de New York Times zit Gulen achter een netwerk van wetenschappelijke instellingen over de hele wereld, maar veel van de academici in Turkije die na de couppoging zijn getroffen door de zuiveringsactie van de overheid beweren niets met de scholen te maken te hebben.
Een andere Turkse RUG-academicus, die op het moment op vakantie is in Oost-Turkije, benadrukt dat hij geen banden heeft met de Turkse overheid en geeft aan dat hij geen bericht van de autoriteiten verwacht omdat hij geen aanhanger van Gulen is.
‘Erg ontdaan’
‘Als ik eerlijk ben, voel ik me niet veilig’, zegt hij. ‘Ik kwam hier voor m’n vakantie, maar ik ben erg ontdaan door de hele situatie. Ik hoop niet dat mensen hieronder lijden.’ In het oosten van het land, ver van de straten van Ankara en Istanbul, is alles redelijk stabiel, zegt hij. Maar hij houdt het nieuws goed in de gaten.
Hij ziet de verklaringen van de Nederlandse onderwijsinstellingen, waaronder de RUG, als geruststellend. ‘Het is goed om te weten dat de RUG achter de academici staat’, zegt hij. ‘[De verklaring van de VSNU] helpt echt, en het is fijn voor de studenten en medewerkers als ze in de problemen komen.’
‘Foute politiek’
Hij zegt dat hij het persoonlijk wel aannemelijk vindt dat de benaderde academici banden hebben met Gulens educatieve initiatieven in Turkije. ‘Gulen heeft zoveel banden met mensen in het leger, de overheid en de politie’, zegt hij. ‘Ik weet dat veel academici hun positie bij de universiteiten te danken hebben aan Gulen. Misschien niet door hem rechtstreeks, maar er bestaat een heel goed georganiseerd systeem.’
‘Ik ben alleen maar bang dat de overheid de verkeerde mensen met de groep van Gulen associeert en dat ze daardoor hun baan kwijtraken’, zegt hij. ‘Ik vind het zo ontzettend erg dat er mensen sterven aan deze foute politiek.’